Eten

8

Leestijd
4 min.

02 mei 2019

Is koffie gezond?

Zo zit je in de verdachtenbank, zo word je geprezen om je goede eigenschappen. Het gebeurde met koffie. Werd het bakje troost ooit nog gewantrouwd door gezaghebbende onderzoeksinstituten, nu past het zoals dat heet ‘in een gezond voedingspatroon’.

Nog niet zo lang geleden beschouwde de Wereldgezondheidsorganisatie koffie als mogelijk kankerverwekkend en stond het op de dopinglijst van het Internationaal Olympisch Comité (IOC). Dat leidde nog tot gedoe tijdens een schaaktoernooi toen bleek dat schakers – die graag de nodige koppen wegtikken – al na drie eenheden per uur niet door de controle zouden komen. In 2004 haalde het IOC koffie uiteindelijk van de lijst. Het voldeed bij nader inzien niet aan de criteria van de Wereld Anti-Doping Code, die onder meer inhouden dat een middel schadelijk voor de gezondheid moet zijn.

Effectieve dope

Koffie bevordert de concentratie, alertheid en prestaties. Dat komt door de cafeïne, volgens de website van Jellinek het meest gebruikte legale stimulerende middel in Nederland. Maar dat effect is beperkt en, zeggen de drugsexperts erbij, het drinken van veel koffie leidt niet tot een verslaving. Al zal een grootverbruiker er wel wat van merken als hij van de ene op de andere dag stopt. En er zijn bijwerkingen zoals rusteloosheid en slapeloosheid, al geldt dat niet voor iedereen. Ongevaarlijke, lekkere en effectieve dope dus, die koffie. Maar dat wist u vast al. En er hoeft niet eens een glaasje water naast, want dat u ervan zou uitdrogen berust op een misverstand. Integendeel, koffie levert een bijdrage aan uw noodzakelijke dagelijkse vochtbehoefte.

Gezondheidswinst

Inmiddels staat vast dat koffie niet alleen onschadelijk is voor de gezondheid, maar dat het zelfs goed is om het elke dag te drinken. Weliswaar kan cafeïne ervoor zorgen dat de hartslag en bloeddruk enigszins omhooggaan, maar dat is bij de meeste mensen een effect van korte duur. Na het doorploegen van heel veel wetenschappelijk onderzoek concludeerde de Gezondheidsraad in 2015 dat koffie een gunstige invloed heeft op het organisme. Het meest opvallend is het effect op diabetes type 2: koffiedrinkers hebben tot dertig procent minder kans die aandoening te ontwikkelen. Maar er is ook gezondheidswinst op het gebied van de meest voorkomende hart- en vaatziekten en beroertes, waarop koffiedrinkers zo’n tien procent minder risico hebben.

Koffiedrinkers hebben tot 30% minder kans op het ontwikkelen van diabetes type 2

Gelukshormonen

Dokter Robert Shmerling van Harvard Medical School voegde daar vorig jaar nog eens de allerlaatste inzichten aan toe in zijn Health Blog. Volgens hem weten we nu ook dat koffie de kans op de ziekte van Parkinson, levercirrose, baarmoeder- en leverkanker en jicht verkleint. Andere bronnen melden een sterk verminderde kans op suïcide omdat koffie de aanmaak van ‘gelukshormonen’ zoals serotonine en dopamine bevordert. Daarentegen werd voor het vermoeden van een relatie tussen koffie en het ontstaan van sommige vormen van kanker, zoals blaas- en pancreaskanker, geen bewijs gevonden.

Al met al reden voor de Wereldgezondheidsorganisatie om koffie uiteindelijk af te voeren van de lijst van ziekmakende middelen. Het feit dat koffie, net als onder meer chips, ontbijtkoek en pepernoten, acrylamide bevat, een chemische stof die ontstaat door het verhitten en potentieel kankerverwekkend is, verandert daar niets aan. Volgens KWF kankerbestrijding zijn de hoeveelheden in al die producten zo gering dat dat geen gevaar oplevert voor de volksgezondheid. Al denken ze daar in Californië anders over. Daar heeft een rechter onlangs bepaald dat koffieshops een waarschuwing op hun bekertjes moeten zetten.

Koppen per dag

Omdat cafeïne een stimulerend middel is, is enige matigheid wel gewenst, vindt het Voedingscentrum. Drie à vier koppen per dag, luidt het advies. Het hangt er natuurlijk vanaf hoe sterk u de koffie zet. En hoe: want ongefilterde koffie – zoals espresso en koffie uit cups – bevat cafestol en daarvan gaat uw LDL-cholesterol omhoog. Ook goed om te weten: het duurt zo’n vijf uur voordat de helft van de cafeïne uit uw lichaam is verdwenen. Dus als u er gevoelig voor bent, kan zelfs het kopje in de late namiddag u nog een wakkere nacht bezorgen.

Reacties (8)

En hoe zit dat dan met cafeïne vrije koffie? Heb alle voordelen inclusief de nadelen die soms aan cafeïne zitten?

Reageer op Johan

Goedendag. Gelukkig drink ik de koffie al jaren met grote hoeveelheden. Mijn bloeddruk is prima en mijn geluksgevoel nog beter. Het werkt ook goed tegen pijnlijke gewrichten.

Reageer op Hans de Visser

Verhoogt Senseo koffie gezet met koffiepads het LDL van je cholesterol ?
Met vriendelijke groet,
Louise Wever

Reageer op Louise Wever

Vindt ik een prima nieuwsbrief. Hebber wat van opgestoken.

Reageer op H.W.A. Asbreuk

Heeft cafeïne vrije koffienadelen, zoals een verhoging van het LDL. Kan cafeïne vrije koffie
meer gedronken worden? Uit het verhaal begrijp ik dat het geen invloed heeft op Dopamine en Serotonine.

Reageer op Herbert Rollman

Interessant! Wat ik mij nog afvraag is of dezelfde gunstige effecten ook gelden voor oploskoffie? En zijn daar ook nadelen aan gevonden?

Reageer op I. Moerenhout

Vraag: Senseo koffie schadelijk?
Vraag: oploskoffie schadelijk?

Reageer op Joke Zonneveld

Fijn om te lezen dat koffie mag. Probeer vooral biologische koffie. Die is niet alleen gezonder maar ook lekkerder.

Reageer op Peter Krijger

Zelf reageren

Benieuwd naar meer geheimen van een gezond leven?

22 oktober 2020 Interview

• Leestijd 3 min.

Wat doet voeding met je brein?

De inhoud van je koelkast zegt iets over de gezondheid van je brein. Bij elke hap en slok vervoer je namelijk 20% van de binnengekregen energie naar je bovenkamer. Maar welk effect heeft voeding op je hersenen?

06 juli 2020 Achtergrond • Annemieke en Janine

• Leestijd 3 min.

Sterke botten

Onze botten bestaan grotendeels uit calcium (kalk) en eiwitten. Doorlopend ‘ververst’ ons lichaam ze; nieuw materiaal vervangt oud bot. Maar zeker op hogere leeftijd is het belangrijk dat we voldoende stoffen binnenkrijgen die helpen met dat onderhoud. Het risico op botontkalking, osteoporose, neemt met de jaren toe.

11 juni 2020 Achtergrond Interview

• Leestijd 4 min.

Een algoritme geeft voedingsadvies

Wat moeten we eten om gezond te worden of te blijven? Veel mensen zien door de bomen (lees: adviezen, onderzoeken, producten, diëten en etiketten) het bos niet meer. Volgens voedingsdeskundige Nard Clabbers van TNO maakt ‘gepersonaliseerde voeding’ een einde aan deze voedselverwarring. “Het wordt makkelijker om gezonde keuzes te maken.”